วิกฤตแรมแพงจากการโตแบบก้าวกระโดดของเอไอ

เรากำลังเห็นความเคลื่อนไหวที่แปลกประหลาดในห่วงโซ่อุปทานหน่วยความจำ (RAM) ทั่วโลก ซึ่งกำลังจะลากทุกอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องให้จมดิ่งไปด้วย ความต้องการหน่วยความจำ DRAM และ HBM ที่พุ่งสูงขึ้นมหาศาลจากวงการปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังดูดทรัพยากรทุกอย่างไป จนส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อตลาดผู้บริโภคทั่วไป

สถานการณ์กำลังจะระเบิด ผู้ผลิตอย่าง ASUS หรือ MSI ต่างเร่งกักตุนโมดูลแรมก่อนที่ราคาจะพุ่งสูงไปกว่านี้ ในขณะที่ผู้จัดจำหน่ายในเอเชียเริ่มบังคับ “ซื้อพ่วง” แรม DDR5 คู่กับเมนบอร์ด และผู้ผลิตชิปรายใหญ่ตั้งแต่เกาหลีใต้ไปจนถึงสหรัฐอเมริกา กำลังเจรจสัญญาใหม่ระยะยาวเพื่อ “ล็อค” อุปทานไว้

ตลาดหน่วยความจำได้เข้าสู่ภาวะปั่นป่วนอย่างเป็นทางการแล้ว

สภาวะ “ตัวใครตัวมัน” สัญญาณการล่มสลายที่อาจมาเร็วกว่าที่คิด

ทุกอย่างเริ่มต้นจากจุดเดียว: ความต้องการมหาศาลจากศูนย์ข้อมูล (Data Centers) สำหรับการประมวลผล AI แล้วสิ่งนี้ส่งผลกระทบต่อวงการพีซีของเราอย่างไร? คำตอบคือ “หายนะ”

ผู้เขียนบทความต้นฉบับเล่าว่า ในขณะที่กำลังเขียนบทความนี้ มีคนทักมาปรึกษาเรื่องการประกอบ PC ใหม่ และคำแนะนำของเขาก็ง่ายๆ ว่า “ซื้อตอนนี้ หรือลืมมันไปเลย” เพราะแม้ว่าคุณจะมีเงิน แต่ของก็จะขาดตลาดหลังจากที่ราคาพุ่งสูงขึ้นอย่างบ้าคลั่ง

นี่คือสงครามฮาร์ดแวร์ และบริษัทที่กักตุนชิ้นส่วนเพื่อ AI นั้นไม่มีความปรานี พวกเขาผลักปัญหาจากภาคส่วนของตนมาสู่ภาคส่วนอื่นทั้งหมด

เกาหลีใต้: ศูนย์กลางวิกฤตที่กำลังลุกลาม

ข้อมูลที่ชัดเจนที่สุดมาจากเกาหลีใต้ มีการยืนยันว่า Samsung และ SK Hynix แทบจะไม่มีสินค้าคงคลัง DRAM และ HBM เหลืออยู่แล้ว พวกเขากำลังเร่งย้ายสายการผลิตไปสู่โหนดที่ทำกำไรได้มากกว่า ซึ่งก็คือชิปสำหรับ AI Accelerators

การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้หน่วยความจำสำหรับผู้บริโภคทั่วไปมีน้อยลง และสัญญาซื้อขายกับลูกค้าระดับอุตสาหกรรมเปลี่ยนจากรายไตรมาสเป็นสัญญาระยะเวลาหลายปี นี่เป็นสิ่งที่ “ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน”

สำหรับผู้ใช้งานอย่างเรา นี่คือข้อความที่ชัดเจน: ลำดับความสำคัญสูงสุดของอุตสาหกรรมตอนนี้คือโครงสร้างพื้นฐาน AI ไม่ใช่ PC ที่บ้าน ไม่สำคัญว่าของจะขาดตลาดหรือไม่ สำคัญแค่บริษัทใหญ่และ AI เท่านั้น

และหากคุณคิดว่าการที่ Samsung ขึ้นราคาชิป 30% – 60% นั้นแย่แล้ว ลองดูสิ่งที่จะเกิดขึ้นต่อไป

“อยากได้ DDR5 เหรอ? งั้นซื้อเมนบอร์ดพ่วงไปด้วย”

แรงกดดันด้านอุปทานกำลังสร้างผลกระทบที่แปลกประหลาด ในไต้หวัน ผู้จัดจำหน่ายและผู้ค้าส่ง กำลังบังคับให้ร้านค้าต้องซื้อเมนบอร์ดพ่วงไปด้วย หากต้องการสั่งซื้อแรม DDR5 เพื่อเป็นการรักษาอัตรากำไรและระบายสต็อกสินค้าเก่า นี่เป็นแนวทางปฏิบัติที่เราไม่เคยเห็นมาตั้งแต่ยุคเปลี่ยนผ่านจาก DDR3 ไป DDR4

แบรนด์ผู้ผลิตเมนบอร์ดอย่าง ASUS, MSI, GIGABYTE และอื่นๆ ก็กำลังเปลี่ยนกลยุทธ์ พวกเขาเร่งกว้านซื้อแรมล่วงหน้าเพื่อหลีกเลี่ยงการขาดแคลนในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า และเป้าหมายก็เหมือนกันคือ: สร้างชุด “แพ็คคู่” เมนบอร์ดพ่วงแรม เพื่อรับประกันยอดขายจนกว่าสินค้าจะหมด

ที่เลวร้ายที่สุดคือ พวกเขาอาจ “หยุดการผลิต” เมนบอร์ดรุ่นต่างๆ เมื่อสต็อก DDR5 หายไปจากตลาดเป็นเวลาหลายเดือน ซึ่งหมายความว่าเราจะไม่มีทั้งเมนบอร์ดและแรมให้ซื้อ

ปัญหาเชิงโครงสร้างที่อาจอยู่กับเราไปอีกหลายปี

ราคาแรมเริ่มแสดงการไต่ระดับขึ้นอย่างต่อเนื่อง โมดูลระดับไฮเอนด์เริ่มขาดแคลน และโมดูลความเร็วสูงก็ไม่ได้มีของเข้ามาเติมสต็อกอย่างลื่นไหลเหมือนเมื่อ 3-4 เดือนก่อน

นี่ไม่ใช่ภาวะขาดแคลนชั่วคราวที่จะจบลงในไม่ช้า แต่เป็นปัญหา “เชิงโครงสร้าง” (Structural) เพราะความต้องการจากฝั่ง AI นั้นไม่ใช่เรื่องชั่วคราว แต่เป็นความต้องการถาวรที่กำลังเติบโต

การปรับสมดุลอาจใช้เวลานานกว่าที่ตลาด PC ต้องการ—อาจจะนานหลายปี

ท้ายที่สุด เราอาจต้องยอมรับว่าราคาแรมไม่ได้ขึ้นอยู่กับตลาด PC อีกต่อไป แต่ขึ้นอยู่กับเครื่องจักรขนาดมหึมาที่เรียกว่า “AI” ซึ่งกลายเป็นความสำคัญสูงสุดของอุตสาหกรรมไปแล้ว และนี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นเท่านั้น